سیماى حضرت مهدى (عج) از نگاه امام خمینی (ره)

بصیرت و آگاهى وقتى از رهگذر دانـش وسیع و معرفت گسترده انسانى وارسته و پاک در اختیار افراد گذارده شـود, بى شک ارزشى صدچندان خـواهـد داشت; معارف ناب الهى و گـوهـر شفاف حقایق دینـى بسـان ارمغانـى جاودان, امروز و فردایـى سعادتمنـد فـراهـم مـى سازد و تمامى بیراهه هاى انحرافى مسدود خـواهد شد. امام راحل(ره) که در قرن گذشته, سرآمد فقیهان شریعت مـدار و عالمان ولایت پیشه بـوده است, با نگاه مسیحایـى خود نخست امام زمان خـود را شناخت, سپـس لـوح اطاعت بـى چـون و چرایـى از آن حضرت برابر خـویـش نهاد, از اینـرو نمـونه اى کـامل از معرفت و اطـاعت امام زمـان(علیه السلام) محسـوب مى شود. باهـم جلوه هایى از شناخت او را در باره حضرت مهدى(علیه السلام) از نظر مى گذرانیم:

(((والعصر, ان الانسان لفـى خسـر) ((عصـر)) هـم محتمل است که در ایـن زمان حضـرت مهدى ـ سلام الله علیه ـ بـاشـد یا انسـان کامل باشـد که مصـداق بزرگـش رسـول اکرم و ائمه هدى و در عصر ما حضرت مهدى ـ سلام الله علیه است.
قسـم به عصاره موجودات عصر, فشرده موجـودات, ایـن که فشرده همه عوالـم است, یک نسخه اى است نسخه تمام عالـم. همه عالـم در ایـن موجـود, در این انسان کامل عصاره است و خدا به ایـن عصاره قسـم مى خورد و مى فرماید که:
(ان الانسـان لفـى خسـر) انسـان در خسـارت است. انسـان شقـى است (الاالذیـن آمنوا) یعنى الا آن اشخاصى که تحت تربیت واقع شده اند. نه اسلموا; آمنوا... اگر بعثت هیچ ثمره اى نداشت الا وجود على بـن ابـى طالب و وجـود امام زمان ـ سلام الله علیه ـ ایـن هـم تـوفیق بسیار بزرگى بـود.)) در سخـن دیگر فلسفه وجـودى حضرت مهدى(علیه السلام) و علت غیبت آن امام همـراه بـا بعثت انبیاء ایـن گـونه تحلیل شـده است:

((قضیه غیبت حضـرت صـاحب, قضیه مهمـى است که به مـا مسـائلـــى مى فهماند. مـن جمله ایـن که براى یک همچـو کار بزرگى که در تمام دنیا عدالت به معناى واقعى اجرا بشود, در تمام بشر نبـوده, کسى الا مهدى مـوعود ـ سلام الله علیه ـ که خداى تبارک و تعالى او را ذخیره کرده است براى بشر. هریک از انبیاء که آمـدند براى اجراى عدالت آمدند و مقصدشان هـم ایـن بـود که اجراى عدالت را در همه عالـم بکنند لکـن مـوفق نشدند. حتى رسـول ختمى(صلی الله علیه واله) که براى اصلاح بشر آمده بود و براى اجراى عدالت آمـده بـود و بـراى تربیت بشر آمـده بـود... در زمـان ظهور مهدى مـوعود ـ سلام الله علیه ـ خداوند ذخیره کرده است او را از باب اینکه هیچ کـس در اولیـن و آخرین ایـن قدرت برایـش نبـوده است و فقط براى حضرت مهدى موعود بـوده است که تمـام عالـم را, عدالت را در تمـام عالـم گستــرش بدهد...
لهذا عید مولـود حضرت صاحب ـ ارواحناله الفداء ـ بزرگتریـن عید بـراى مسلمیـن است و بزرگتـریـن عیـد بـراى بشـر است نه بــراى مسلمیـن.)) در پیام امام(ره) به مناسبت سالگـرد قیام 15 خـرداد که در سال 1362 انتشار یافت, افق نگاه آن رهبـر فرزانه را نسبت به شخصیت حضـرت ولـى عصـر(علیه السلام) در صفـاتـى ایـن گـونه مـى بینیـــم:
(((حضـرت) ولـى عصـر و نامـوس دهر ـ جان هاى ما فـداى گام هاى او بـاد. - ... که خـداونـد آفاق را به جلـوه الهى ولـى الله الاعظم صاحب العصر ارواحناله الفـداء روشـن فرماید و پـرچـم تـوحیـد و عدالت الهى را در عالم بر فراز کاخ هاى سپید و سرخ مراکز ظلـم و الحـاد و شـرک به اهتزاز در آورد. ((و مـاذلک علـى الله بعزیز)) پیامهاى درس آمـوز آن رهبر فقید در مناسبت هاى مختلف بـویژه نیمه شعبان, صحیفه دیگـرى از تابناکـى انـدیشه و گستـره معرفت او در بـاره حضـرت صاحب(علیه السلام) است. آنجا که در پیام خـود به مناسبت سال نـو, چـون به نام امام زمان(علیه السلام) مى رسـد, مـى فرماید: ((که او تا ازل احیا مـى کند دیـن خداى تبارک و تعالـى را)) و یا به مناسبت نیمه شعبان این چنین مى نویسند:
((باسلام و درود به پیشگاه مقـدس مـولـود نیمه شعبـان و آخـریـن ذخیره امامت حضـرت بقیه الله ـ ارواحنافـداه ـ و یگانه دادگستـر ابدى و بزرگ پرچمدار 0رهایى انسان از قیود ظلم و ستـم استکبار.
سلام بر او و سلام بـر منتظران واقعى او. سلام بـر غیبت و ظهور او و سلام بـر آنـان که ظهورش را بـا حقیقت درک مـى کننـد و از جـام هدایت و معرفت او لبریز مـى شـوند. سلام بر ملت بزرگ ایران که با فـداکـارى و ایثـار و شهادت راه ظهورش را همـوار مـى کننـــد.))

دیر زمانى است که دوران غیبت حضرت مهدى(علیه السلام), روزنه اى براى سـوء استفاده طاغوتیان و مستکبـران هر عصـرى قـرار مـى گـرفته و ـ با تاءسف فراوان ـ برخى ساده لوحان دور ازبینـش و بصیرت نیز همنوا با قـدرت هاى ستمگـر, ظاهـرى زیبا و فـریبنـده از گفتار آنان را گـرفته, نه تنها خـود, بلکه بسیـارى دیگـر را نیز دچـار غفلت و گمراهى مى کنند.
آنچه در دستـور کار استعمارگران در کشـورهاى اسلامـى بـراى رواج تفکر واژگونه اى در باره ((قضا و قدر)) و تـوجیه شیوه حکـومتهاى غاصب با عبارت ((اینها همه از طرف خداست و چاره اندیشى در ایـن مـورد بى فایده است.)) و یا ارایه سخنانى در باره ((تزییـن بهشت و دوزخ در مقـابل دیـدگان مسلمانان و ایـن نکته که شما مکلف به امور زندگى دنیا نیستید و در پىآن تـوسعه دادن حلقه هاى تصـوف و تشـویق افراد به روحیه زهد و کناره گیرى از دنیا))..., هدفـى جز دمیدن روحیه خمودى, سستى و بى حالى در برابر ظلـم و ستـم نبـوده است.
در دهه هاى اخیر شیـوه هاى جدیدى در دوران غیبت ارائه مـى شـود که پـىآمـدهاى آن به دورى از مسـوولیت سنگیـن هریک از ما در برابر خداوند, اولیاى الهى و جامعه اى که در آن زندگى مى کنیـم, خـواهد بـود. ایـن راهکـارهـاى انحـرافـى که به طـور عمـده از افکــار تئوریسینهاى استعمارى و جـاسـوسهاى کهنه کار و آشنا به افکـار و عقاید مسلمانان تراوش مـى کنـد, به دنبال گشـوده نگه داشتـن راه چپاول و غارت ذخایر فکرى, فـرهنگـى و اقتصادى جامعه هاى مختلف ـ بویژه مذهب پـویا, زنده و بالنده شیعى ـ بـوده و با لعاب ظواهر مذهبـى سعى در رخنه همیشگـى و مانـدگار در افکار, آداب و رسـوم ملى مذهبى مسلمانان دارد.

نقـش بسیار مهم و ارزشمند ولایت و رهبرى در آگاهى و هشیارى مردم نسبت به تـوطئه هاى دشمنـان و نقـش بـرآب کـردن نقشه هـاى آنـان, نکته اى بسیار ارزشمند است که خـود رادر زمان هاى حساس بهتر نشان مى دهد. حضرت امام خمینى(ره) با نگاه همه سونگرانه خود به خـوبى از شگـردهاى دشمنان در قـرون اخیـر آگاهـى کامل داشت. در بـاره انحـراف شیفتگـان امـام زمـان(علیه السلام) در انتظار فـرج تـوسط دشمنـان مـى فرمـود: ((برداشت هایـى که از انتظار فرج بـرداشته شـده است, بعضى اش را مـن عرض مى کنم: بعضى ها انتظار فرج را به این مى دانند که در مسجـد, در حسینیه و در منزل بنشیننـد و دعا کننـد و فـرج امام زمان ـ سلام الله علیه ـ را از خـدا بخـواهنـد. اینها مردم صالحى هستند... اینها به تکالیف شرعى خودشان هـم عمل مى کردند و نهى از منکر مى کردند و امر به معروف هـم مـى کردنـد لکـن همیـن, دیگر غیر از این, کارى ازشان نمـى آمد و فکر ایـن مهم که یک کارى بکنند, نبودند. دسته دیگرى بـودند که انتظار فـرج را مـى گفتنـد این است که ما کار نداشته باشیـم به ایـن که در جهان چه مى گذرد و بر ملتها چه مى گذرد, بر ملت ما چه مـى گذرد؟ به ایـن چیزها ما کار نـداشته باشیـم... تکلیف مان همیـن است که دعا کنیـم ایشان بیایند و کارى به کار آنچه در دنیا مى گذرد یا در مملکت خـودمان مى گذرد, نداشته باشیم.
یک دسته اى مى گفتند: خـوب! باید عالـم پر از معصیت بشود تا حضرت بیاید. ما باید نهى از منکر نکنیم, امر به معروف هـم نکینـم تا مردم هر کارى مى خـواهند بکنند. گناه ها زیاد بشـود که فرج نزدیک بشود.
یک دسته اى از ایـن بالاتر بـودند, مـى گفتنـد: بایـد دامـن زد به گناه ها, دعوت کـرد مردم را به گناه تا دنیا پـر از جـور و ظلـم بشـود و حضـرت ـ سلام الله علیه ـ تشـریف بیاورنـد. ایـن هـم یک دسته اى بودند که البته در بین ایـن دسته منحرف هایى هـم بـودند, اشخاص ساده لوح هم بودند, منحرف هایى هـم بـودند که براى مقاصدى به این (سخن) دامن مى زدند.
یک دسته دیگرى بـودند که مـى گفتنـد: که هرحکـومتـى اگر در زمان غیبت محقق بشـود, ایـن حکومت باطل است و بر خلاف اسلام است. آنها مغرور بـودند... به بعضى روایاتـى که وارد شده است بر ایـن امر که هر علمـى بلنـد بشـود قبل از ظهور حضـرت, آن علم, علـم باطل است. آنها خیال کرده بـودند که نه, هر حکـومتى باشد, در صـورتى که آن روایات که هرکس علم بلند کند علـم مهدى, به عنوان مهدویت بلندکند. حالا ما فرض کنیـم که یک همچو روایاتى باشد آیا معنایش ایـن نیست که مـا تکلیفمـان دیگـر سـاقط است; یعنـى خلاف ضـرورت اسلام... به حسب راءى ایـن جمعیت که بعضى شان بازیگرند و بعضى شان نادان, ایـن است که ما باید بنشینیم دعا کنیم به صدام!... باید دعا گوى آمریکا باشیم و.. . این که هست ایـن است که حضرت عالـم را پر مى کند از عدالت, نه شما دست بردارید از ایـن تکلیفتان نه این که شما دیگر تکلیف نـدارید... ایـن که مـى گـوید حکـومت لازم نیست, معنایش ایـن است که هرج و مرج باشد. اگر یک سال حکومت در یک مملکتى نباشد, نظام در یک مملکتـى نباشـد, آن طـور فساد پـر مى کند مملکت را که آن طرفـش پیدا نیست. اما مساءله ایـن است که دست سیاست در کار بـوده. همان طـورى که تزریق کـرده بـودنـد به ملتها, به مسلمیـن, به دیگـر اقشار جمعیت هاى دنیا که سیاست کار شماها نیست, بروید سراغ کارتان.
... اما ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب ایـن است که کار را نزدیک کنیـم... که مهیا بشود عالـم براى آمدن حضرت ـ سلام الله علیه ـ ... ما درستش مى کنیـم تا حضرت بیاید.))

چهار وظیفه مهم و بنیادیـن از نظر حضـرت امـام(ره) در عصر غیبت بـر دوش شیعیـان و منتظران واقعى وجود دارد:

((همه باید قیام بکنیـم قیام واحـد که بالاتریـن قیام همان قیام آن شخص واحـد است و همه قیامها باید دنبال آن قیام باشد و قیام لله باشـد... البته آن حضرت قیام لله مـى فرماینـد و آن للهى که وآن خلـوصـى که براى ایشان هست, براى دیگران نیست لکـن شیعه هاى بزرگـوار آن حضـرت هـم بایـد پیروى از او بکننـد در اینکه قیام کننـد لله, براى خدا. اگر قیام براى خـدا باشـد, اگر عمل بـراى خدا باشد, اگر نهضت براى خـدا باشد, شکست ندارد... به حسب واقع شکست نخورده است.))

((از خـداوند تعالى مسئلت مـى کنـم که ظهور ولـى عصر ـ سلام الله علیه ـ را نزدیک فرماید و چشـم هاى ما را به جمال مقدسـش روشـن.
ما همه انتظار فـرج داریم و بایـد در ایـن انتظار خـدمت کنیـم. انتظار فرج, انتظار قـدرت اسلام است و ما بایـد کـوشـش کنیـم تا قدرت اسلام در عالـم تحقق پیـدا بکنـد و مقـدمات ظهور انشاءالله تهیه بشود.))

((اولیاء خدا و خداوند تبارک و تعالـى مراقب ما هستند. ما رقیب داریـم. خـداى تبـارک و تعالـى رقیب ماهست. ملائکه الله رقیب ما هستند. یعنـى پاسـدارى از ما مـى کنند. مبادا یک وقتـى نامه عمل شما بـرود پیـش امام زمان ـ سلام الله علیه ـ و آنجا گفته بشـود به امام زمان که ایـن پاسدارهاى شما و ایشان سرشکسته بشـوند... اگر یک وقت نامه عمل یک روحانـى را بردند و به امام زمان ـ سلام الله علیه ـ دادند و آن ملائکه اللهى که بردند دادند, گفتنـد: که ایـن هـم روحانـى شماست. اینها پاسداران اسلام شما, و امام زمان خجـالت بکشـد, نعوذبـالله. او علاقه دارد به شما... ما همه خادم هستیـم از مـا تـوقع هست, از شمـا توقع هست.))

آنان که با شیـوه ارزشمنـد خود هماره یاد و نام امام زمان خـود را بر لب و اندیشه خود دارند, بى شک لحظه اى خـود را از حضـور در محضر پرفیض آن حضرت غافل نـدیـده و در هنگامه هاى پـر خطر گناه, بانگ بیـداربـاش و هشـدار بخشـى در اعماق روح خـود مـى شنـونـد.
تاءکید رهبر فقید انقلاب بر ایـن نکته که مبادا ((امام زمان(عج) خجالت بکشد.)) اشاره به ایـن نکته اساسى در زندگى ما دارد. اما آنچه ایـن ویژگى را در زندگـى ما همیشه پرفروغ مى گرداند, تـوجه قلبى, زمزمه هاى لفظى, اظهار شیفتگى درونى و تـوجه به آفرینـش و رسالت هریک از ما در هستـى است. باهـم بـرخـى از فرازهاى سخنان آسمانـى امـام راحل(ره) را در بـاره دعا, یاد و تـوجه به حضـرت بقیه الله(علیه السلام) مـى خـوانیـم: ((مـن امیـدوارم که ان شـاءالله حضـرت بقیه الله زودتر تشریف بیاورنـد و ایـن طبیب واقعى بشر با آن دم مسیحیایـى خـود اصلاح کند اینها را.)) ((خـداونـد تمام ما را از فداکاران اسلام قـرار بـدهـد و از فـداکاران به امام زمان ـ سلام الله علیه ـ که آثار رحمت خـدا و آثـار حمایت ایـن بزرگـوار در جبهه ها براى اشخاص ظاهر شده است و مـى شـود. ان شاءالله.)) ((مـن امیدوارم که ان شاءالله برسد روزى که آن وعده مسلـم خداوند تحقق پیـدا بکنـد و مستضعفـان مـالک ارض بشـونـد.
ایـن مطلب وعده خداست و تخلف ندارد, منتها آیا مادرک بکنیـم یا نکنیـم. آن به دست خـداست. ممکـن است در یک بـرهه, کمـى وسـایل فراهم بشود و چشم ما روشـن بشود به جمال ایشان. این چیزى که ما در این وقت, در این عصر وظیفه داریم, ایـن مهم است, همه انتظار داریـم وجود مبارک ایشان را. لکـن با انتظار تنها نمى شود... ما باید ملاحظه وظیفه فعلى شرعى ـ الهى خودمان را بکنیـم و باکى از هیچ امـرى از امـور نـداشته بـاشیـم.))

آگاهى غبارآلود و نیمه تمام ما, گاه باورهاى واژگون و یک سـویه به ما مـى بخشـد و در گـرایشها و تصمیـم هـاى مختلف مـا را دچـار انحراف مـى نماید. در زمان هاى مختلف پاره اى از افراد که خـود را فارغ از هـرگـونه مسـوولیت در زمینه سـازى شـرایط ظهور دانسته و هماره به دنبال تـن آسایـى و فـرار از مشکلات اجتماعى و مـردمـى هستنـد, زمان ظهور امام زمان(ع) را بهتریـن مـوقعیت براى رفاه, راحتـى و دست یابـى به تمامى نعمتهاى باد آورده تلقى مى کنند. از اینـرو در آروزى چنان مـوقعیت درخشـانـى لحظه شمـارى مـى کننـد و دیگران را به آه و حسـرت و دورى از وظایف روزمره فـردى اجتماعى دعوت مى کنند. غافل از آن که:
به هوس کار نیاید به تمنا نشود
کـانـدر ایـن راه بسـى خـون جگـر بـایـد خورد بنگـریـم به گفته ها و نـوشته هاى حضـرت امام(ره) در ایـن بـاره: ((آن روزى که ان شـاء الله تعالـى مصلح کل ظهور نمـایـد, گمــان نکنیـد که یک معجزه شـود و یک روزه عالـم اصلاح شود.
بلکه با کوشـش ها و فداکاریها, ستمکاران سرکوب و منزوى مى شوند و اگـر نظر شماها مثل نظر بعضـى عامـى هاى منحـرف آن است که بـراى ظهور آن بزرگوار باید کوشـش در تحقق کفر و ظلم کرد تا عالـم را ظلـم فرا گیرد ومقـدمات ظهور فـراهـم شـود. (فانالله و اناالیه راجعون))) ((انبیاء هـم آن طورى که مى خـواستند موفق نشدند و تا آخر هـم نتـوانستند آن طورى که دلخواه آنهاست, تحقق پیدا بکند.
و در حکـومت عدل بقیه الله هـم عدالت جـارى مـى شـود, لکـن حبهاى نفسانى در بسیارى از قشرها باقـى است و همان حبهاى نفسانـى است که بعضـى روایات هست که حضـرت مهدى ـ سلام الله علیه ـ را تکفیر مـى کنند.)) ((در زمان حضرت صاحب ـ سلام الله علیه ـ حکـومت واحد مى شود. عدالت یک عدالت اجتماعى در همه عالم مى آید. اما نه ایـن که انسان ها بشـوند یک انسان دیگر. انسانها همانها هستنـد که یک دسته شان خـوبند و یک دسته شان بـد. منتها آنهایـى که بـد هستنـد, دیگر نمى تـوانند که کارهاى خلاف بکنند.)) اکنون که نوشتار رو به پـایان است, زینت بخـش آن را فـرازى از پیام آن عزیز جاودان(ره) به مناسبت پانزدهـم شعبان سال 1360 شمسـى قـرار مـى دهیـم تا از نسیـم معرفت و شیدایى رهبر کبیر انقلاب ارمغان هاى بیشترى به دست آوریم:
((... امید است که خداوند متعال آن روز فرخنده (سرکـوبى سرکشان و ستمگران جهان) را به ظهور ایـن مولـود فرخنده هرچه زودتر فرا رسانـد و خـورشید هـدایت و امامت را طالع فرمایـد و اکنـون, ما منتظران مقدم مبارکش مکلف هستیم تا با تمام توان کوشش کنیـم تا قانـون عدل الهى را در ایـن کشـور ولى عصر(علیه السلام) حاکـم کنیـم و از تفرقه و نفاق و دغلبازى بپرهیزیـم و رضاى خـداونـد متعال را در نظر بگیریم و همگان در مقابل قانون خاضع باشیـم و با صلح و صفا و برادرى و برابـرى به پیشبـرد انقلاب اسلامـى کـوشا باشیـم و حق متعال را در همه احوال حاضر و ناظر بدانیـم و تخلف از دستـورات اسلام ننمـاییـم و به وسـوسه فتنه گـران اعتنـا نکنیم.))
منبع: مجله کوثر